Zgodnie z prawem budowlanym, przed rozpoczęciem większości inwestycji (np. przed budową obiektów energetycznych) konieczne jest przeprowadzenie badań geologiczno-inżynierskich. Dzięki takim badaniom można obiektywnie stwierdzić, czy dane warunki gruntowe są proste, złożone czy też może skomplikowane.
Metody przeprowadzania odwiertów
W pierwszym przypadku w gruncie przeważają warstwy jednorodne genetycznie, które są ułożone poziomo. Nie ma wśród nich gruntów słabonośnych. Te pojawiają się dopiero przy złożonych warunkach gruntowych – tutaj mamy do czynienia także z nasypami niekontrolowanymi, jednak dopiero gdy warunki gruntowe są skomplikowane, możemy zauważyć występowanie negatywnych zjawisk geologicznych, wśród których wymienia się między innymi formy krasowe i osuwiskowe, formy kurzawkowe lub glacitektoniczne. Najbardziej precyzyjne badanie to pionowe odwierty geologiczne. Dzięki nim można uzyskać próbki gruntów, na podstawie których można w prosty sposób określić poszczególne warstwy oraz właściwości gruntu. Ponadto takie badania umożliwiają także pobieranie próbek wód gruntowych. Odwierty geologiczne można przeprowadzać na różne sposoby – metodą ręczną lub mechaniczną.
W pierwszej sytuacji używa się świdra – za jego pomocą można dokonać wiercenia na głębokość do 5 m. Próbkę gruntu można pobierać z każdym kolejnym obrotem świdra. Świdry to urządzenia, które są skonstruowane z materiałów najwyższej wytrzymałości, dzięki czemu operator nie musi mieć żadnych obaw, że narzędzie zostanie uszkodzone, gdy natknie się na jakąś skałę czy twardy fragment gruntu. Metoda mechaniczna z kolei pozwala na wiercenia do głębokości 30 m. Jest więc niezbędna jedynie w przypadku dużych budów. Stosuje się tu najczęściej wiertnicę samochodową, która pozwala na wykonanie precyzyjnego pionowego otworu o danej średnicy. Po przeprowadzeniu wiercenia pobraną próbkę gruntu należy skierować do laboratorium – najlepiej w stanie nienaruszonym, gdyż tylko wtedy wyniki będą naprawdę rzetelne. W próbkach nienaruszonych można odczytać nawet poziom wilgotności oraz wskaźnik porowatości. Wówczas będziemy mogli także scharakteryzować grunt pod względem jego gęstości, wytrzymałości na ścinanie, poznamy też dokładną kolejność warstw.
W przypadku próbek naruszonych, na przykład dostarczonych do laboratorium w zwykłym woreczku, możemy jedynie określić warstwy, nic więcej o takim gruncie nie da się powiedzieć. Profesjonalne firmy, które specjalizują się w badaniach geologicznych, z pewnością potrafią wykonać jednak odwierty w taki sposób, aby do badania dostarczyć nienaruszone próbki.